9 oktober 1914: het Verdrag van Kontich
Antwerpen capituleert

Honderd jaar geleden maakten de inwoners van Kontich en Waarloos mee wat de burgers van Palestina, Syrië, Irak en Oekraïne nu meemaken. Onze Duitse buren vielen met onmenselijk geweld massaal ons land binnen: onze regio werd bestookt met alles verwoestende bommen, weerloze burgers werden vermoord, vrouwen verkracht, gebouwen in brand gestoken…

De meesten trachtten te vluchten voor het te laat was, degenen die achterbleven verstopten zich in kelders en wachtten bang af. De militairen verlieten de forten en de stad en konden zich nog net terugtrekken via een inderhaast opgetrokken vlotbrug over de Schelde in de richting van West-Vlaanderen.

Het was de burgerlijke overheid die uiteindelijk kon verhinderen dat er nog duizenden burgers, ook vrouwen en kinderen, zouden omkomen en dat monumentale gebouwen en kunstschatten van vele eeuwen zouden worden vernield. De burgemeester van Antwerpen, een volksvertegenwoordiger en een senator tekenden de overgave van de stad.

Burgemeester De Vos		Volksvertegenwoordiger Franck		Senator Ryckmans

Deze historische gebeurtenis staat bekend als de Conventie of het Verdrag van Kontich. De Duitse generaal von Beseler en de Antwerpse onderhandelaars kwamen immers bijeen in de villa Rest and Be Thankful aan de Antwerpsesteenweg.

		De villa "Rest and Be Thankful", Antwerpsesteenweg 69
Generaal von Beseler

De tafel en het meubilair bevinden zich nu in het Documentatiecentrum van de Kring voor Heemkunde.

Historica Sophie De Schaepdrijver heeft er aan plaatsgenomen tijdens de eerste aflevering van Brave Little Belgium, de documentaire die op Canvas werd uitgezonden op 5 augustus. Z.E.H. Jozef Van Herck - destijds stichter-voorzitter van de heemkundige kring en deken-op-rust - schreef er in 1973 een studie over: De val van Antwerpen in 1914 en de Tafel der overgave. De auteur was in die eerste oorlogsmaanden als krijgsaalmoezenier verbonden aan het Fort 4 te Mortsel en dus betrokken getuige van deze historische gebeurtenissen. Deze brochure wordt integraal opgenomen in het jongste nummer van Reineringen, het tijdschrift van de Kring voor Heemkunde. Als aanvulling lees je het relaas van Robert Jonckheere, de schoonbroer van succesauteur Abraham Hans. Hij woonde in de Rubensstraat, zijn huis en atelier werden tijdens het beleg van Antwerpen door bominslagen vernield – zoals zoveel huizen in onze gemeente. Hij vluchtte met zijn gezin uiteindelijk naar Amerika, waar zijn jeugdherinneringen aan ons dorp en zijn oorlogservaringen in boekvorm werden uitgegeven.
		De Tafel der overgave in het Documentatiecentrum van de Kring voor Heemkunde

Wie belangstelling heeft voor deze extra editie van Reineringen kan contact opnemen met de Kring, maandagavond in Duivenstraat 22, of via e-mail: reineringen@gmail.com of telefonisch: 03 289 90 47 (secretaris Paul Wyckmans).

Tekst Frank Hellemans, foto’s Kring voor Heemkunde.
Uit: KONTICH WAARLOOS Hier en Nu, oktober 2014.